Trong bóp của một người Canada thì thường có tối thiểu 5 tấm thẻ sau :
1/ Thẻ SIN – Social Insurance Number: Số an sinh xã hội
2/ Health Card: Thẻ bảo hiểm y tế
3/ Driver license: Bằng lái xe
4/ Debit card: Thẻ nhà băng
5/ Credit card: Thẻ tín dụng
1/Thẻ SIN: Social Insurance Number
Là một tấm thẻ nhựa màu trắng, in mực đỏ và đen. Trên tấm thẻ có chín con số và tên họ của người sử dụng theo thứ tự tên trước họ sau . 9 con số trên tấm thẻ là mã số hồ sơ của bạn trong computer của chính phủ, trong đó lưu trữ toàn bộ dữ liệu cá nhân của bạn từ ngày sinh, địa chỉ, công việc làm, thu nhập hàng năm, hoàn cảnh gia đình, tình trạng pháp lý…
Chính phủ thu thập những dữ liệu này khi bạn đi học, đi làm, làm khai thuế, thành hôn, mua nhà, xin giấy passport … Bất cứ chi tiết gì bạn khai với chính phủ thì nó đều lưu trong hồ sơ với 9 con số SIN đó. Khi đến Canada để du học, khi có giấy phép đi làm (Work Permit), bạn cần phải xin 9 con số SIN này mới có quyền đi làm hợp pháp. Với một người ngoại quốc ở Canada thì con số đầu tiên trong thẻ SIN sẽ là con số 9. Thẻ SIN được chính phủ liên bang (Federal) cấp và quản lý nên hình thức thống nhất giống nhau trên tất cả các tỉnh bang tại Canada. Nếu bạn là SV du học, có quyền đi làm thì bạn phải xin 1 tấm giấy có in số SIN tại chỗ Service Canada Office. Mang các giấy tờ tuỳ thân tới, họ sẽ cho đơn các bạn điền.
Tôi xin nhắn nhủ với các em SV du học: Tuyệt đối không cho ai mượn hay thuê số SIN của mình để khai thuế, đi làm hay sử dụng vào bất cứ mục đích gì bởi vì điều đó là bất hợp pháp. Chính phủ hay thì các em sẽ bị trục xuất ngay vì phạm pháp. Không tự tiện khai thẻ SIN của mình, ngày sinh hình ảnh, số passport… những chi tiết cá nhân của mình để tránh việc nguỵ tạo hồ sơ giả (identity theft). Kẻ xấu có thể sử dụng những thông tin cá nhân đó để xin thẻ credit card dùng tên của các em.
2/Thẻ bảo hiểm y tế: Health Card
Là loại thẻ do chính phủ tỉnh bang cấp để chi trả dịch vụ y tế cho những người dân thuộc tỉnh bang đó. Tương tự như thẻ SIN, thẻ y tế cũng có tên người sử dụng và số hồ sơ của người đó trong hệ thống lưu trữ thông tin của bộ y tế tỉnh bang .
Như các bạn đã biết, ở Canada mọi dịch vụ y khoa từ khám chữa bệnh cảm cúm cho tới đại phẫu như thay tim, mổ óc … tất cả đều miễn phí đối với người dân .
Thế nhưng bác sĩ, y tá, nhà thương cũng cần trả lương cho nên chi phí của mỗi bệnh nhân cho từng dịch vụ đều phải được ghi lại, tính thành tiền, gửi cho chính phủ. Số thẻ y tế được ghi trên hoá đơn chi phí mà họ gửi yêu cầu thanh toán
. Mỗi khi đi khám chữa bệnh tại văn phòng bác sĩ hay nhà thương thì bạn cần mang theo thẻ này và xuất trình cho cô thư ký khi được hỏi . Thẻ bảo hiểm y tế còn có công dụng quan trọng hơn việc trả tiền đó là sự lưu trữ hồ sơ bệnh án. Đối với một công dân Canada, khi còn bé cho tới lúc già đi thì mọi chữa trị, thuốc men sử dụng, tên bác sĩ, nhà thương chữa trị cho họ đều ghi lại trong computer và cái số thẻ bảo hiểm y tế này chính là cái chìa khoá để mở kho lưu trữ đó.
Nếu bạn lâm trọng bệnh vào nhà thương điều trị thì người ta sẽ yêu cầu bạn ký giấy cho phép họ liên hệ với bác sĩ gia đình chăm lo cho bạn để coi tiểu sử bệnh lý của bạn.
Như vậy sẽ hạn chế được những điều trị sai lầm, có hại cho bệnh nhân . Mỗi tỉnh bang đều có loại thẻ bảo hiểm hình dạng khác nhau và điều kiện sử dụng khác nhau.
Thẻ bảo hiểm y tế này chỉ dành cho công dân Canada và thường trú nhân permanent resident. Nếu các bạn vẫn còn là người ngoại quốc thì phải mua bảo hiểm y tế từ các hãng tư và luôn mang nó theo mình khi cần sử dụng.
3/Bằng lái xe – Driver’s license
Giống như thẻ bảo hiểm y tế, bằng lái xe cũng do mỗi tỉnh bang cấp và quản lý. Dù ở trong cùng nước Canada nhưng nếu chuyển vùng sinh sống sang tỉnh khác thì vẫn phải đổi bằng lái xe . Bằng lái xe ở Việt Nam không có hiệu lực, bằng quốc tế cũng vậy. Lái xe không chỉ là kỹ năng quay bánh lái và nhấn những cái nút trên chiếc xe, điều quan trọng hơn hết là phải hiểu luật, điều khiển xe an toàn.
Ngoài việc lái xe ra, tấm bằng lái này còn có một công dụng hữu ích khác: Nó được sử dụng như một tấm giấy căn cước bởi vì trên đó có dán hình , ghi rõ địa chỉ người sử dụng trong khi 2 tấm thẻ SIN và Health Card chưa chắc đã có hình trên đó. Những giấy tờ nào có hình chụp của mình ở trên thì gọi là ID (identification). Khi bạn sống ở Canada này, làm thủ tục giấy tờ với chính phủ, trường học, nhà bank,… người ta sẽ hỏi bạn rất nhiều về ID và nhất là tấm bằng lái xe này . Muốn có bằng lái xe thì phải thi bằng lái. Thi 2 phần, bằng viết (luật) và bằng lái (kỹ thuật) . Bạn cần tìm website chính phủ tỉnh bang mình sinh sống và làm theo hướng dẫn . Ví dụ:
– Tỉnh Ontario: https://www.ontario.ca/pa…/get-g-drivers-licence-new-drivers
– Tỉnh Alberta: https://www.alberta.ca/get-drivers-licence.aspx
Bằng viết thì có thể tự thi được còn bằng lái bạn có thể đọc báo, tìm các trường dạy lái xe. Học một khoá, sau đó họ sẽ giúp bạn nộp đơn xin thi.
4/ Thẻ nhà băng: Debit Card hay Client Card. Chữ Debit là nợ, nhiều bạn sẽ lầm tưởng đây là thẻ credit card nhưng không phải nha. Người ta xài chữ ngộ vậy đó. Đây chính là cái thẻ nhà băng, có ghi tên, trương mục của bạn. Bạn đút nó vào cái máy rút tiền, ấn số mật mã (security code) thì máy nhả tiền cho bạn. Nó giống thẻ ATM ở Việt Nam. Bạn có thể rút tiền từ ngân hàng của bạn hoặc các ngân hàng khác cũng được.
Tuy nhiên, nếu rút khác ngân hàng bạn sẽ phải trả lệ phí chuyển ngân. Khi bạn từ VN qua, mở trương mục tại một nhà băng Canada như Scotia bank hay CIBC thì hãy tới nhà băng đó xin tấm thẻ debit card này để xài. Hiện thời, có nhiều nhà băng cho bạn xài tấm thẻ debit card như là credit card luôn. Nếu bạn thấy ở dướii có ghi hàng chữ Visa, Mater Card thì hãy hỏi kỹ nhà băng coi thẻ đó có sử dụng như credit card được không và có tốn phí gì thêm mỗi lần xài không.
5/Thẻ tín dụng: Credit Card
Canada đã vượt qua giai đoạn xài tiền mặt từ lâu. Tiền mặt chỉ để xài lặt vặt như ăn trưa, uống cà phê. Mua sắm thì hầu hết xài credit card. Mỗi người lớn đều phải có thẻ này. Có 3 hãng credit card lớn nhất là Visa, Master Card và American Express. Mỗi tấm thẻ credit sẽ có logo và ghi chữ của hãng credit card.
Khi bạn qua Canada, có tiền bỏ trong ngân hàng rồi thì phải xin họ một tấm thẻ credit card và bạn sẽ sử dụng nó để mua sắm, đặt vé máy bay, hotel trả tiền điện thoại hàng tháng.
Khi sử dụng thẻ này, hãng credit card sẽ thay bạn trả tiền trước cho phía bên kia và cuối tháng bạn sẽ phải trả tiền lại cho hãng credit card đúng kỳ hạn. Nếu bạn trả trễ, bạn sẽ bị trả tiền lời lãi mẹ đẻ lãi con rất cao. Thẻ này có thể thu lệ phí hàng năm nhưng cũng có rất nhiều loại không thu gì hết. Bạn hãy hỏi cho kỹ trước khi xin thẻ. Tấm thẻ này rất tiện sử dụng và mọi người đều cần. Ngoài sự tiện nghi, nó còn có giá trị khác là lưu trữ tín dụng (credit) của bạn. Tín dụng có nghĩa là chữ tín của bạn, có vay có trả sòng phẳng. Bạn sẽ cần good credit scores sau này khi muốn mượn tiền mua xe hơi, mua nhà, làm ăn,… Các hãng credit card uy tín và hiệu quả, đa số họ đều có chính sách gọi là “no fault policy” nghĩa là có ai ă.n c.ắ.p thẻ của bạn, bạn sẽ không bị quy trách nhiệm. Nếu bạn làm mất tấm thẻ đó thì phải lập tức phone lại ngay cho hãng credit card biết. Số phone của họ bạn có thể search Google trong 1 phút.
Bạn sống càng lâu ở Canada thì bạn sẽ lại có càng nhiều thẻ. Tuy nhiên những tấm thẻ trên sẽ là thiết yếu nhất theo ý của tôi. Cũng sẽ có lúc bạn làm mất chúng. Vì thế cho nên tôi khuyên các bạn hãy sắp những tấm thẻ này lên trên bàn, chụp hình chúng lại cẩn thận. Sau đó gởi email cho mình giữ lại. Mai mốt nếu thẻ bị mất thì còn nhớ những con số mà báo. Các tấm thẻ trên cũng rất dễ lấy lại. Bạn bị mất, chính phủ & nhà băng làm việc rất nhanh để gửii cho các bạn thẻ khác, không cần lo. Thẻ nhà băng thì cấp kỳ vài ngày. Còn thẻ chính phủ, 2 hay 3 tuần thôi. Không ai làm khó dễ các bạn cả.
Chúc các bạn may mắn.
Nếu thấy bài có ích, xin bấm nút like share bài này rộng rãi . Cảm ơn.
Lunxit Bactero