Gần ba năm sau khi chiến sự Nga - Ukraine bùng phát, hai bên bờ sông trở thành cứ điểm của phe tấn công và phòng thủ.
"Ngôi làng ven sông yên bình nay là tiền tuyến. Chúng tôi ở bờ phía tây, quân Nga ở bờ đông", bà Lyubov Voronova, 72 tuổi, nói tại nhà riêng. Làng gần như không còn người. Một cuộc pháo kích gần đây đã thổi bay các ô cửa kính ở nhà bà Voronova.
Tại làng Dvorichna lân cận, một người hàng xóm của bà ngồi ôm gối, rơi nước mắt khi kể về những dân làng thiệt mạng, trong đó có cháu gái ông.
Dọc sông Oskil, chảy qua vùng Kharkov từ Nga, hiện rải rác boongke, chiến hào chằng chịt trên những vùng đồng bằng phủ đầy tuyết.
Lực lượng Nga đã vượt sông nhanh chóng và dễ dàng trong thời gian đầu chiến sự hồi năm 2022, rồi bị đẩy lui vài tháng sau đó. Nhưng quân Nga có thể đang cấp tập chuẩn bị cho một cuộc vượt sông mới, trong bối cảnh Ukraine chịu áp lực trên khắp mặt trận.
Khúc sông Oskil ở vùng Kharkov. Ảnh: AFP
"Con sông vừa là rào cản quân sự, vừa là chốt chặn tâm lý. Nếu lực lượng Nga vượt sông Oskil thành công, mọi chuyện sẽ trở nên thực sự tồi tệ", Mick Ryan, chuyên gia, nhà phân tích quân sự Australia, nhận định.
Hồi đầu tháng, bộ binh Nga đã tìm cách vượt sông bằng thuyền nhỏ và lập chốt bên bờ phía tây tại làng Dvorichna. Kiev sau đó cho biết chốt tiền phương này đã bị phá hủy.
Một quan chức Ukraine cho biết lực lượng Nga gần đây cũng tìm cách tái chiếm thị trấn Kupiansk bằng cách mặc quân phục đóng giả lính Ukraine, trước khi bị đẩy lùi.
Ngồi trên cây cầu đường sắt bị phá hủy gần như hoàn toàn bắc qua sông Oskil, Igor, lính lữ đoàn 114 của Ukraine, hướng về phía các khu vực giao tranh trước mắt.
"Tình hình rất khó khăn. Chúng tôi về cơ bản đang cố gắng cầm cự lâu nhất có thể", Igor nói. Đơn vị của anh trong lữ đoàn có nhiệm vụ điều khiển drone để tiếp tế cho quân đội từ xa và cản đà tiến công của đối phương.
Trước những bước tiến gần đây của Nga, giới chức Ukraine đã ra lệnh sơ tán các gia đình có trẻ em khỏi các khu dân cư gần sông Oskil.
Igor trên cây cầu đường sắt bị phá hủy bắc qua sông Oskil. Ảnh: AFP
Tại làng Osynovo, phía tây Kupiansk, một cư dân 80 tuổi cho biết cả hai con trai của ông đều đang chiến đấu ở tiền tuyến. "Tôi chỉ muốn các con sống sót", ông nói.
Kịch bản quân đội Nga triển khai vượt sông quy mô lớn như hồi đầu năm 2022 vẫn chưa rõ ràng.
"Nga sẽ không vượt sông trừ khi thực sự phải làm vậy. Để vượt sông, Moskva sẽ cần nguồn lực quân sự khổng lồ. Câu hỏi thực sự là ở bên kia sông có gì quan trọng về mặt chiến lược, chính trị với người Nga?", chuyên gia Ryan phân tích.
Xa hơn về phía nam ở làng Yatskivka, vùng Donetsk, nơi sông Oskil kết thúc, Inna Yurchenko, 52 tuổi, đang lo lắng về tương lai. Làng Yatskivka từng là điểm du lịch hút khách, hiện chỉ còn là đống đổ nát phủ đầy tuyết.
Trong bối cảnh Nga đang tiến quân với tốc độ nhanh nhất kể từ đầu xung đột, Ukraine lại rơi vào cảnh thiếu quân số, hỏa lực để ngăn chặn. "Tôi sợ những gì sắp xảy ra", Yurchenko nói.
Sông Oskil (đỏ) chảy từ Nga sang Ukraine. Theo: Mapy
Đức Trung (Theo AFP, Guardian, Reuters)
Nguồn: VNEXPRESS.NET