Ông Donald Tusk trở thành thủ tướng Ba Lan sau cuộc bỏ phiếu tại quốc hội với 248 phiếu tán thành, 201 phiếu phản đối.
Cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng mới đến ngay sau khi quốc hội Ba Lan bỏ phiếu bất tín nhiệm, phế truất Thủ tướng Morawiecki. Cuộc bỏ phiếu phế truất đương kim thủ tướng nhận được 266 phiếu ủng hộ.
Ông Morawiecki bị phế truất sau khi đảng cánh hữu Luật pháp và Công lý (PiS) của ông dù dẫn đầu trong cuộc tổng tuyển cử hôm 15/10, nhưng lại không thể thành lập được chính phủ đa số bởi vì tất cả các đảng khác không hợp tác với PiS.
PiS tự tuyên bố họ là lực lượng bảo vệ chủ quyền và bản sắc của Ba Lan, cũng như cải thiện tiêu chuẩn sống của hàng triệu người dân thông qua thúc đẩy phúc lợi xã hội và tăng lương tối thiểu.
Tuy nhiên, những người phê bình cho rằng PiS đã gây tổn hại cho độc lập tư pháp, biến truyền thông nhà nước thành công cụ tuyên truyền và xúi giục thành kiến với các nhóm thiểu số như người nhập cư và cộng đồng LGBT.
Sau cùng, liên minh các đảng ủng hộ EU của ông Donald Tusk đã hợp tác với nhau và hiện tại chiếm được đa số tại quốc hội, giành quyền thành lập chính phủ mới.
PiS đã chấp nhận thất bại. Chủ tịch PiS Jaroslaw Kaczynski đã ca ngợi “nền dân chủ” Ba Lan, nhưng đổ lỗi chính phủ giải tán là do chiến dịch bôi nhọ quy mô lớn nhắm vào đảng cánh hữu của ông.
Sau khi ông Donald Tusk được quốc hội bầu làm thủ tưởng mới của Ba Lan, ông Jaroslaw Kaczynski đã phát biểu trên bục danh dự, nói với ông Tusk: “Tôi biết một điều, ông là điệp viên Đức”.
Ông Donald Tusk từng làm thủ tướng Ba Lan từ năm 2007 đến năm 2014. Thời gian ngắn sau khi kết thúc nhiệm kỳ thủ tướng Ba Lan, ông Tusk đã được bầu làm chủ tịch Hội đồng châu Âu, lãnh đạo cơ quan điều hành này của EU cho đến cuối năm 2019.
Ba Lan đã đang bị EU đóng băng hàng tỷ Euro vì tranh cãi về các tiêu chuẩn dân chủ tại quốc gia Đông Âu. Ông Tusk được kỳ vọng và đã cam kết sẽ hàn gắn mối quan hệ với EU và gỡ bỏ lệnh phong tỏa này.
“Tôi sẽ hàm ơn tất cả những ai đã tin tưởng vào đất nước Ba Lan mới, tuyệt với này, tất cả những ai đã tin tưởng chúng tôi… và đã quyết định làm nên sự thay đổi lịch sử này”, ông Tusk nói tại quốc hội sau cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng.
Các lãnh đạo nước ngoài cũng đã nhanh chóng gửi lời chúc mừng ông Donald Tusk, trong đó có Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen.
Bà Ursula von der Leyen viết trên mạng xã hội X (tên mới của Twitter): “Kinh nghiệm và cam kết mạnh mẽ của ông đối với các giá trị châu Âu của chúng ta sẽ là rất đáng quý trong việc thúc đẩy một châu Âu mạnh mẽ hơn, cũng như mang lại lợi ích cho người dân Ba Lan”.