Một số người ngày 29/12 tập trung trước tòa nhà nghị viện bang Maine ở thành phố Augusta để phản đối việc Tổng thư ký Shenna Bellows, thành viên đảng Dân chủ, gạt tên Donald Trump khỏi lá phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ tại bang tháng 3/2024, với lý do ông đã kích động bạo loạn Đồi Capitol và không đủ tiêu chuẩn làm tổng thống theo quy định tại Tu chính án thứ 14 hiến pháp Mỹ.
Mục 3, Tu chính án thứ 14 của hiến pháp Mỹ cấm các công chức giữ vị trí trong chính quyền nếu họ từng tham gia "nổi dậy hoặc nổi loạn". Tòa án Tối cao bang Colorado trước đó đã ra phán quyết loại ông Trump khỏi phiếu bầu dựa trên điều khoản này.
Quyết định chỉ áp dụng cho cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa vào tháng 3/2024, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến vị thế của ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11/2024 và gây thêm áp lực lên Tòa án Tối cao Mỹ để giải quyết những thắc mắc về tư cách hợp lệ của cựu tổng thống trên toàn quốc.
"Thật xấu hổ khi người dân trên cả nước nhìn vào Maine và nói 'họ thật sự làm vậy sao'", Richard Alfieri, người lái xe bán tải quanh tòa nhà nghị viện bang với thông điệp phản đối quyết định của bà Bellows, cho hay. "Thật xấu hổ khi là người Mỹ".
Alfieri treo ngược quốc kỳ Mỹ trên xe tải của mình, bên cạnh tấm bảng kêu gọi cách chức Tổng thư ký Bellows.
Chiếc xe bán tải trước tòa nhà nghị viện bang Maine ngày 29/12 với thông điệp phản đối việc ông Trump bị loại khỏi phiếu bầu sơ bộ. Ảnh: WGME
Những người khác giữ thái độ trung lập về vai trò của cựu tổng thống trong cuộc bạo loạn Đồi Capitol. "Nếu lý do loại Trump khỏi phiếu bầu là cuộc bạo loạn thì tôi nghĩ điều đó không chính xác, bạn không phải chịu trách nhiệm về hành động của người khác", Gregory Pratt, cử tri bang Maine, cho hay.
Peter Fickett, 74 tuổi, người đang sửa ôtô ở thị trấn Kittery, nói bà Bellows đã vượt quyền khi xác định ông Trump không đủ tiêu chuẩn để làm tổng thống.
Trong khi đó, Jonathan Hillier cho rằng Tổng thư ký bang đã đưa ra quyết định đúng đắn.
"Nếu ai đó muốn tranh cử tổng thống, họ phải đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định. Người từng tham gia nổi loạn thì không đủ điều kiện", Hillier nói. "Tôi nghĩ Tổng thư ký bang đã đưa ra quyết định đúng đắn. Gieo nhân nào gặp quả nấy".
Bob Dodier, 72 tuổi, bạn của ông Fickett, nói hài lòng với quyết định của bà Bellows. Hai cựu binh Dodier và Fickett đều từng ủng hộ ông Trump nhưng tỏ ra mệt mỏi với những tranh cãi liên quan cựu tổng thống và dự định bỏ phiếu cho bà Nikki Haley, ứng viên khác của đảng Cộng hòa, trong cuộc bầu cử sơ bộ năm tới.
Maine, bang rộng lớn với 1,3 triệu dân, thường được coi là bị chia rẽ về mặt chính trị. Bà Hillary Clinton và Tổng thống Joe Biden đều giành chiến thắng tại bang này trong các cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, 2020.
Tuy nhiên, ông Trump đã giành được một phiếu đại cử tri từ Maine trong cả hai cuộc bầu cử trên, do bang này không áp dụng nguyên tắc "người thắng lấy hết" toàn bộ 4 phiếu đại cử tri.
Đối mặt với sự hỗn loạn của cuộc bầu cử sắp tới và khả năng tòa thượng thẩm bang Maine có thể sớm đảo ngược phán quyết của Tổng thư ký, một số cư dân, như Elizabeth Howard, 21 tuổi, chọn đứng ngoài cuộc.
"Tôi không quá quan tâm đến chính trị, vì chúng có quá nhiều kịch tính", cô nói. "Nhưng tôi nghĩ rất nhiều người sẽ khó chịu với quyết định của Tổng thư ký vì họ thực sự thích Trump".
Những người khác cho rằng quy trình bầu cử vốn hoàn toàn phi đảng phái giờ đây đã bị hoen ố với quyết định loại ông Trump khỏi lá phiếu.
"Tôi không nghĩ Tổng thư ký có quyền quyết định thay chúng tôi về việc sẽ bầu cho ai. Bang không có loại quyền lực đó", Scott McDougall, 54 tuổi, người gốc Maine, cho biết.
Cựu tổng thống Donald Trump phát biểu tại New York hồi tháng 10. Ảnh: AFP
Hạ nghị sĩ Dân chủ Jared Golden đại diện cho bang Maine nói ông đã bỏ phiếu ủng hộ luận tội Trump liên quan cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021, nhưng tin rằng cựu tổng thống nên được phép có tên trên lá phiếu.
"Tôi không tin ông ấy sẽ tái đắc cử, nhưng chúng ta là quốc gia thượng tôn pháp luật, do đó nếu không bị kết tội nổi dậy, ông ấy nên được phép có tên trên phiếu bầu", ông Golden cho hay.
Tuy nhiên, hạ nghị sĩ Dân chủ Chellie Pingree ủng hộ quyết định của Tổng thư ký Bellows. "Tu chính án thứ 14 đã quy định rõ ràng. Hiến pháp là nền móng cho nước Mỹ, cho luật pháp nước Mỹ. Có vẻ các hành động của Trump bị hiến pháp cấm", bà nói.
Huyền Lê (Theo WGME, NY Times, AFP)
Nguồn: VNEXPRESS.NET