Keith Kellogg, trung tướng về hưu, từng là Cố vấn An ninh Quốc gia cho phó tổng thống Mike Pence, sau giữ quyền Cố vấn An ninh Quốc gia cho Trump ở nhiệm kỳ trước.
Fred Fleitz, chuyên viên cao cấp phân tích tin tình báo của CIA. Tháng 6/2024, Keith Kellogg và Fred Fleitz công bố một kế hoạch hòa bình cho Ukraine đại ý: Nga và Ukraine phải ngồi vào bàn đàm phán. Phải ngừng ngay việc chém giết. Nếu Kyiv không chịu đàm phán, thì Mỹ dừng viện trợ. Ngược lại nếu Moscow từ chối đàm phán, thì Mỹ tăng viện trợ cho Ukraine.
Năm tháng sau, Trump đắc cử và bổ nhiệm chính tác giả bản kế hoạch trên - Keith Kenllogg - làm đặc phái viên giải quyết hồ sơ Ukraine.
Ngay lập tức, để đáp trả việc đề cử Keith Kellogg làm phái viên đặc biệt về vấn đề Ukraine, Nga đưa Konstantin Malofeyev, một Russian oligarch, có quan hệ rất mật thiết với Điện Cẩm Linh, bắn tin với báo Financial Times rằng:
Theo ông (Malofeyev) thì Nga sẽ trả lời kế hoạch trên là: “Này Keillogg! Ông cứ tới Moscow với bản kế hoạch của ông. Chúng tôi sẽ đón đọc, rồi bảo ông xéo ngay đi cho khuất mắt. Bởi vì, chẳng có thứ gì trong đó mà Nga sài được.”
Thông điệp táo bạo và rõ ràng. Putin không quan tâm đến thương lượng hay thỏa hiệp; bởi vì, Nga đang thắng.
Nga đưa ra những đòi hỏi như một tối hậu thư:
- Ukraine phải vĩnh viễn trung lập;
- vĩnh viễn không được trở thành thành viên NATO hay EU;
- vĩnh viễn chấp nhận phần lãnh thổ bị chiếm đóng thuộc về Nga;
- vĩnh viễn xóa bỏ mọi lệnh trừng phạt của phương Tây;
- Ukraine vĩnh viễn chấp nhận nằm dưới phạm vi ảnh hưởng của “Thế giới Nga – Russian World”;
- vĩnh viễn Ukraine không có quân đội chính quy, và không sở hữu vũ khí hạng nặng.
Đây là những điều kiện tiên quyết. Nếu Ukraine chấp nhận, Nga mới đàm phán.
Tuy vậy, tình cảnh của Nga chẳng sáng sủa gì, nếu không nói là u ám.
Nga đã huy động gần như toàn bộ quân chủ lực, và đang mất khoảng 1500 quân nhân mỗi ngày. Tại Syria, Putin thề không kích nghiền nát lực lượng nổi dậy, nhưng bất lực, phải bỏ rơi đồng minh, và cấp quy chế tị nạn cho gia đình Bashar al-Assad. Ngân hàng trung ương Nga tăng lãi xuất 21%. Đồng Ruble rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm.
Kinh tế Nga dự đoán tăng trưởng từ 0.5 tới 1.5% trong năm 2025. Áp lực xã hội nội địa rất lớn vì toàn bộ thu nhập quốc gia chi tiêu cho quốc phòng, bỏ qua những nhu cầu sức khỏe, giáo dục, và phúc lợi xã hội. Lệnh trừng phạt của phương Tây không phải là vô tác dụng.
Keith Kellogg, sinh 1944, từng tham chiến ở Việt Nam.
Kellogg phê phán gay gắt chính quyền Biden về cách sử lý hồ sơ Ukraine. Kellogg không đồng ý với Biden ở mọi góc cạch trong cuộc chiến ở Ukraine. Thí dụ, Kellogg chê trách Biden gọi Putin là tội phạm chiến tranh, chỉ trích Biden coi Putin đồng lõa với Hamas, phê phán Biden không giữ liên lạc với Putin v.v. Hết thảy, Biden sai, chỉ có Trump đúng.
Kellogg nói: “Cuộc chiến quá dài và lan rộng đã đến lúc phải đóng gói nó lại.”
Ông quan tâm đến một thế hệ nam thanh niên trẻ, ưu tú của cả Ukraine và Nga đang bị cuốn vào lò lửa chiến tranh. Mục tiêu của ông là dừng chém giết, không tính chuyện thắng thua. Nhưng không thấy Kellogg đề cập tới những kía cạnh của luật pháp, vi phạm luật pháp, của sự công bằng, của nền dân chủ. Dường như quan điểm của Keith Kellogg về cuộc chiến tại Ukraine khá gần với quan điểm của Henry Kissinger.
Putin đang áp đặt luật chơi.
Putin đang đọc phán quyết. Putin đang viết tối hậu thư. Putin đang chờ đợi Trump. Putin coi Trump là linh vật cho sự kết thúc hệ tư tưởng dân chủ Mỹ. Truyền thông Nga hoan hỷ: “Trump là cơ hội duy nhất để Nga giành chiến thắng.” “Chúng ta (Nga) chỉ cần ở lại trên chiến trường sau 20 tháng Giêng. Cánh cổng sẽ mở ra, người của phe ta đang tới.”
Ngón 3 tuần lễ nữa làTrump trở lại Nhà Trắng.
Nếu Trump là DNA, thì Kellogg là RNA. Không thể 24 tiếng như Trump hứa; có lẽ, phải mất 24 tháng mới có tia hy vọng phía cuối đường hầm. Đó cũng là thời điểm bầu cử giữa nhiệm kỳ, và thêm 24 tháng nữa thì Trump vĩnh biệt Nhà Trắng.
Putin viết lại Hiến pháp Nga, để làm tổng thống trọn đời, nhưng Trump thì không thể. Có 75 triệu phiếu bầu cho Trump, 72 triệu phiếu bầu cho Harris, nhưng có đến 90 triệu cử chi không bỏ phiếu cho cả hai.
Những tháng năm khó khăn nhất của Ukraine; có lẽ, còn đang phía trước.
Zelenskyy thề “2025 sẽ là năm của Ukraine. Hòa bình không phải là món quà chờ người khác trao tặng. Ukraine sẽ làm mọi cách để ngăn chặn Nga và chấm dứt chiến tranh.” Nhà sử học người Mỹ Stephen Kotkin viết: Kẻ thù từ bên ngoài đến tàn phá. Chẳng mấy chốc, đất nước sẽ được xây dựng lại. Kẻ thủ ác từ bên trong sẽ làm đất nước đó vĩnh viễn lụi bại.
Trần Huy
Theo nguồn Foreign Affairs số cuối năm 2024, The Washington Post, The American First Policy Institute (AFPI).