Lee Harvey Oswald (ở giữa, không đội mũ) bị bắt ở Dallas, bang Texas sau khi ám sát Tổng thống Mỹ John F. Kennedy vào ngày 22-11-1963 - Ảnh chụp màn hình RT/GETTY IMAGES
Theo Đài RT (Nga) ngày 10-12, Cơ quan Tình báo an ninh Phần Lan (SUPO) vừa giải mật một hồ sơ 60 năm tuổi kể chi tiết về chuyến thăm bí ẩn của Lee Harvey Oswald (người ám sát Tổng thống Mỹ John F. Kennedy) tới Helsinki trước khi đào tẩu sang Liên Xô năm 1959, tức chỉ hơn 4 năm trước vụ ám sát ông Kennedy vào năm 1963.
Oswald bắn chết Tổng thống Kennedy vào ngày 22-11-1963, từ tầng sáu của Trung tâm Lưu ký sách của Trường Texas khi ông Kennedy ngồi trên xe mui trần diễu hành ở thành phố Dallas, bang Texas, Mỹ. Vào tháng 9-1964, Ủy ban Warren kết luận Oswald đã hành động một mình khi ám sát ông Kennedy.
Ngày 23-11, tức một ngày sau vụ ám sát trên, SUPO đã soạn một tài liệu về chuyến đi của Oswald tới thủ đô Helsinki của Phần Lan. Tài liệu này đã cho thấy bức chân dung, dù có phần chưa hoàn chỉnh, về một trong những nhân vật khét tiếng nhất thế kỷ 20.
Hồ sơ mới được giải mật cho thấy cựu lính thủy đánh bộ Mỹ Lee Harvey Oswald, khi đó 19 tuổi, đã làm thủ tục nhận phòng khách sạn Torni ở Helsinki vào ngày 10-10-1959 để nghỉ lại 5 đêm, nhưng chỉ ở lại có 2 đêm. Các thông tin mà Oswald cung cấp cho thấy người này có ý định đi học ở Thụy Sĩ hoặc tại Đại học Turku ở Phần Lan.
Tuy nhiên, trang tin Yle (Phần Lan) lưu ý đơn đăng ký vào trường đại học Phần Lan của Oswald đã được chứng minh là giả, làm dấy lên suy đoán về động cơ thực sự của người này. Nhưng chính quyền Phần Lan vẫn không thể tìm thêm thông tin về hành tung của Oswald trong khoảng thời gian ngắn ngủi này.
Vào ngày 12-10-1959, Oswald nộp đơn xin thị thực Liên Xô tại Đại sứ quán Liên Xô ở Helsinki - đơn đăng ký mà Ủy ban Warren sau này lưu ý là đã được phê duyệt nhanh chóng một cách bất thường.
Thông tin chi tiết về việc Oswald đến Helsinki vẫn còn là điều bí ẩn. Sự không chắc chắn về lộ trình chính xác của Oswald khiến người ta suy đoán Oswald đã đến Phần Lan thông qua con đường từ Anh hoặc Thụy Điển.
Cuộc điều tra của SUPO cho thấy nhiều khả năng Oswald đã di chuyển từ Stockholm (Thụy Điển) bằng máy bay hoặc tàu. Cơ quan Tình báo Phần Lan cũng xác định khi có mặt ở Helsinki, Oswald "dường như đang chờ cấp thị thực".
Họ cũng lưu ý rằng sau khi rời Helsinki, Oswald đã đến Matxcơva, nơi hắn gần như ngay lập tức bày tỏ mong muốn có được quốc tịch Liên Xô. Oswald đã sống khoảng hai năm rưỡi ở Liên Xô, chủ yếu là ở Minsk (Belarus ngày nay), nơi hắn làm công việc vận hành máy tiện trong một nhà máy điện tử.
Một kho tài liệu riêng biệt về vụ ám sát Tổng thống Kennedy do Chính phủ Mỹ công bố năm ngoái đã dẫn lời của các cựu quan chức Ủy ban An ninh quốc gia Liên Xô (KGB). Những người này nói "không bao giờ" Oswald là một đặc vụ KGB và rằng hắn bị coi là "điên rồ và khó đoán" trong thời gian ở Liên Xô.
Nguồn tin Chính phủ Mỹ cho biết thêm Oswald bị trầm cảm và nhớ nhà trong phần lớn thời gian ở Liên Xô.
Oswald - chưa bao giờ chính thức từ bỏ quốc tịch Mỹ - đã trở về Mỹ vào mùa hè năm 1962. Vào ngày 24-11-1963, tức 2 ngày sau khi ám sát Tổng thống Kennedy, tại tầng hầm trụ sở cảnh sát Dallas, Oswald đã bị Jack Ruby, một ông chủ sở hữu hộp đêm ở Dallas, bắn chết.
Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online