Quyết định này dựa trên các tài liệu đã được Hội đồng Quốc phòng Tối cao (CSAT) thảo luận, cho thấy một quốc gia bên ngoài (Nga) đã can thiệp và tác động đến quá trình bầu cử nhằm hỗ trợ một ứng cử viên cụ thể.
Theo Tổng thống Iohannis, các bước tiếp theo sẽ bao gồm xác nhận kết quả bầu cử quốc hội, triệu tập quốc hội mới, tham vấn các đảng phái và thành lập một chính phủ mới. Chính phủ này sẽ chịu trách nhiệm xác định ngày tổ chức lại cả hai vòng của cuộc bầu cử tổng thống.
Ông Iohannis cũng khẳng định sẽ tiếp tục giữ cương vị tổng thống cho đến khi người kế nhiệm chính thức tuyên thệ nhậm chức. "Rumani là một quốc gia an toàn, vững mạnh và không đối mặt với khó khăn", Tổng thống nhấn mạnh.
Quyết định chưa từng có tiền lệ
Tòa Hiến pháp Rumani hôm qua cũng nhất trí hủy bỏ toàn bộ quy trình bầu cử tổng thống. Điều này đồng nghĩa với việc kết quả vòng đầu tiên của cuộc bầu cử vào ngày 24/11 sẽ bị hủy bỏ, và cuộc bầu cử tổng thống sẽ phải bắt đầu lại từ đầu.
Quyết định này được đưa ra sau khi ứng cử viên độc lập Călin Georgescu (được xem là có khuynh hướng cực hữu và thân Nga) bất ngờ giành chiến thắng trong vòng đầu tiên.
Ông Georgescu bị cáo buộc đã được hưởng lợi từ sự can thiệp của Nga, đặc biệt thông qua một chiến dịch thao túng mạnh mẽ và có tổ chức trên nền tảng TikTok. Bên cạnh đó, ông cũng bị nghi ngờ có quan hệ với các nhóm ủng hộ Nga và cực hữu, đồng thời công khai bày tỏ quan điểm ủng hộ lực lượng "Légionnaire" (một phong trào cực hữu lịch sử tại Rumani – xem chi tiết dưới phần bình luận).
Chính phủ Rumani sẽ sớm công bố ngày tổ chức lại bầu cử tổng thống.
Phản ứng sau quyết định
Sau quyết định này, nhiều ý kiến trái chiều đã được đưa ra.
Elena Lasconi, một nhân vật chính trị nổi bật, bày tỏ sự bất bình: "Hôm nay là ngày mà nhà nước Rumani đã giẫm đạp lên nền dân chủ." Trong khi đó, Thủ tướng Marcel Ciolacu lại cho rằng đây là giải pháp duy nhất có thể chấp nhận được sau khi các tài liệu của CSAT bị rò rỉ, cho thấy sự can thiệp từ Moscow đã làm sai lệch rõ rệt kết quả bầu cử. Ông nhấn mạnh rằng các cơ quan chức năng cần điều tra để xác định rõ trách nhiệm của những người cố tình tác động mạnh mẽ đến cuộc bầu cử.
George Simion, Chủ tịch Liên minh AUR, đã gọi đây là một "cuộc đảo chính đang diễn ra". Trên trang Facebook cá nhân, ông viết: "Phản ứng sẽ đến sau khi chúng tôi có phân tích đầy đủ. Hiện tại, chúng tôi không đưa ra bình luận về quyết định của Tòa Hiến pháp."
Ciprian Ciucu, Phó Chủ tịch đầu tiên của PNL, cho biết: "Quyết định của Tòa Hiến pháp Rumani là chưa từng có tiền lệ. Các cơ quan nhà nước cần cung cấp thêm thông tin về 'vụ án Georgescu' để khôi phục niềm tin của công dân."
Kelemen Hunor, Chủ tịch Liên minh Dân chủ Hungary tại Rumani, kêu gọi sự minh bạch để đảm bảo tính công bằng và lòng tin của người dân vào hệ thống chính trị.
Bối cảnh và ý nghĩa sâu xa
Mặc dù đã thoát khỏi chế độ cộng sản hơn 30 năm, nhưng tư tưởng và ảnh hưởng của thời kỳ đó vẫn tồn tại trong một bộ phận dân chúng, đặc biệt là những người lớn tuổi, các quan chức và lực lượng an ninh, quân đội từng phục vụ dưới chế độ cũ.
Các quốc gia Đông Âu, bao gồm cả Rumani, vẫn phải đối mặt với những thách thức trong việc loại bỏ hoàn toàn các vấn đề như tham nhũng và quan điểm thân Nga trong một số tầng lớp xã hội. Nga, được cho là rất giỏi trong việc hối lộ và mua chuộc, tiếp tục gây ảnh hưởng đến các quốc gia này thông qua các chiến lược tinh vi.
Điều này không chỉ tạo ra những bất ổn chính trị mà còn làm suy yếu niềm tin của các nước phương Tây đối với khu vực này.
Cuộc chiến đấu vì tự do và chủ quyền của Ukraine cũng đang chịu ảnh hưởng bởi các vấn đề tương tự, dẫn đến việc phương Tây không hoàn toàn đặt niềm tin tuyệt đối vào khu vực Đông Âu.