Chúng tôi đã được sự cho phép của bạn Cory Vo để gửi đến các bạn bài viết “Văn hóa ứng xử tại Canada” được đúc kết từ kinh nghiệm bản thân của tác giả, mới các bạn theo dõi dưới đây:
Anh Cory Võ là một cựu du hoc sinh từ những năm anh học cấp 2, đã sống và làm việc Calgary hơn 25 năm. Anh Cory Võ hiện là Thạc sỹ Tâm Lý, Cử nhân Kinh Tế, Sư phạm Anh Ngữ và hiện đang điều hành công ty cung cấp các dịch vụ Sự kiện – Giải trí – Du lich – Marketing – Vận chuyển hàng hoá tại thành phố Calgary, Alberta.
Hôm nay mình nói chút xíu về ứng xử văn hóa (social etiquette) tại Canada, đặc biệt là ứng xử nơi công cộng cho các bạn có kế hoạch du học – du lịch tại Canada.
Nhìn chung người Canadian lịch sự, thân thiện nhưng cũng tương đối bảo thủ. Ở đây mình đang nói chung chung đến người Canada gốc trắng và không phải dân di cư. Đa số có gốc Anh, Ai Len, vvv.. Bảo thủ ở đây là minh đang so sánh với các sắc tộc khác như Pháp, Ý, Mỹ La-tin.. những người này họ rất thân thiện, thường ôm hôn khi chào hỏi và không cần nhiều personal space (chuyện riêng tư). Người Anh thì bảo thủ hơn một chút.
Vì vậy, mình tóm tắt các hành xử như sau:
– Những nơi công cộng, thanh niên luôn luôn giữ cửa mở cho các ông bà cụ. Đàn ông thì giữ cửa cho phụ nữ.
– Đi xem phim, tuyệt đối không nhắn tin hay nghe điện thoại trong rạp.
– Chử “Thank-you” và “Sorry” luôn là hai câu cửa miệng. Ví dụ điển hình: 2 người đi ngoài đường vô tình va vào nhau… người đụng người ta nói “Sorry” là chuyện bình thường. Người bị đụng cũng nói “Sorry”. Đây là văn hóa lịch sự của người Canada. Đến những thành phố lớn khác ở Mỹ thì khác hẵn… không khéo sẽ bị chửi “Hey, watch where you’re going!”
– Thanh niên hẹn hò, lần đầu tiên thì bạn nam nên giành trả tiền. Đây không phải chứng tỏ gì hết — chỉ là phép lịch sự. Tuy nhiên, những lần sau, các bạn nữ cũng nên chủ động share phần tiền của mình.. xem phim.. ăn tối.. v.v. Thỉnh thoảng bạn nam offer “chơi đẹp” thì vui vẻ nhưng không nên có kỳ vọng là “Đi chơi thì con trai phải lo”.
– Khi được ai đó mời đến nhà ăn tối là họ rất quý bạn, vì đây là home, là gia đình và là personal space (không gian cá nhân) của họ. Hôm sau hãy điện thoại cảm ơn. Thậm chí có thể gửi một cái “Thank-you” card (thiệp cảm ơn).
– Trong bữa ăn, nên phấn khởi khen đồ ăn và cố gắng ăn cho hết (nếu đồ ăn ngon thì dễ rồi.. không ngon cũng cố gắng ăn). Vì khi người host (phụ trách) nấu cho bạn ăn, lời khen chân thành nhất là dĩa hết trơn đồ ăn. Các bạn không cần để nhín lại 1 ít đồ ăn như ở Việt Nam.
– Khi đi những buổi tiệc trang trọng thì nên tham khảo cách uống nước, dùng dĩa nào, nĩa nào, không tỳ tay lên bàn ăn, không nhai nhốp nhép, v..v.v Tuy nhiên, đa số người Canadian sống thoải mái, không màu mè.. Chỉ là những buổi tiệc quan trọng mới cần ứng dụng “dining etiquette” (phép lịch sự trong bữa ăn) kiểu này.
– Khi đi ăn buffet thì nên lấy dĩa và cutlery cho date (người yêu) hoặc người bạn đi chung với mình. Sau đó mới lấy cho mình.
– Khi đón ai đi chơi hay đi ăn thì bạn có trách nhiệm đưa người ta về nhà. Tránh say xỉn và không điều khiển xe được. Đi đến nơi, về đến chốn.
– Khi bạn tổ chức tiệc thì về phương diện pháp lý, bạn “liable”.. nghĩa là chịu trách nhiệm pháp luật để khách mình không say xỉn và lái xe (drinking and driving). Nếu thấy khách xỉn quá thì offer cho họ nghỉ lại nhà mình hoặc sắp xếp taxi đưa họ về.
– Không bao giờ hỏi tiền lương của người khác
– Đi ngoài đường gặp cảnh sát có thể hỏi thăm nếu bạn lạc đường hoặc cần thông tin gì.
– Khi khách của bạn dẫn theo con nhỏ của họ thì nên chủ động tự giới thiệu “Cô/Chú tên là… còn con tên gì…?” Người Canadian xem việc xã giao với trẻ nhỏ là điều bình thường và được khuyến khích chứ không phải suy nghĩ theo kiểu “Con nít ranh để yên cho người lớn nói chuyện”.
– Ra đường gặp ông bà cụ đi lại khó khăn thì offer mang đồ giùm họ qua đường.
– Đang xếp hàng (ví dụ mua cà phê), có người nào vô tình hay cố ý chen vào hàng thì chỉ cần nói nhỏ nhẹ “Excuse me.. I am in the line as well.”
– Nếu hẹn gặp ai đó, công việc hay cá nhân mà đến trể thì nên điện thoại hoặc nhắn tin. “Sorry.. I am running behind. I will be there in X minutes“.
– Mình nên chào hỏi theo mức độ thân mật của người khác phái. Ví dụ bạn là nam và khách bạn là phụ nữ… Khi ra về họ đưa tay để bắt tay thì mình cũng sẽ bắt tay cho những lần sau. Nếu họ thân mật hơn (ví dụ như hôn má hoặc ôm tạm biệt), thì mình cũng sẽ như vậy cho những lần sau.
– Khi được mời đến party, luôn luôn mang một cái gì đó, thậm chí khi host (người phụ trách) dặn là không cần. Ví dụ như chai vang, bia, ít trái cây hay bánh ngọt. Nếu host có con nhỏ thì mua đồ chơi cho trẻ nhỏ cũng được.
Tạm thời là vậy.. nhớ gì thêm mình sẽ update bài này nhé.
Mọi thông tin chi tiết về đóng góp bài viết hoặc tin tức, đặt câu hỏi về bất cứ lĩnh vực nào liên quan đến đất nước Canada hay đóng góp ý kiến xin các bạn vui lòng email về cho chúng tôi.