Dưới đây là những thay đổi luật lệ nổi bật cần biết.
TOÀN CANADA
Thay đổi về thuế liên bang
Mức khấu trừ cá nhân cơ bản (tức là mức thu nhập mà hầu hết người Canada có thể kiếm được miễn thuế) sẽ tăng vào ngày 1/1, lên tới $13229. Mức thu nhập miễn thuế này sẽ được tăng dần trong hơn bốn năm cho tới khi lên tới $15000 vào năm 2023.
Đối với người Canada trong nhóm thuế thu nhập thấp hơn, thay đổi này có thể giúp tiết kiệm thuế tới $140 vào năm 2020. Đối với những người có thu nhập hơn $150,473 hàng năm, những khoản tiết kiệm thuế đó sẽ được giảm dần hoặc không được miễn thuế.
Cũng bắt đầu từ ngày 1/1, phí bảo hiểm thất nghiệp (EI) cho người lao động sẽ giảm nhẹ. Mức đóng góp EI hàng năm tối đa cho một người lao động sẽ giảm $3.86 xuống còn $856.36 và đóng góp tối đa của hãng sở sẽ giảm $5.41 xuống còn $1,198.90 mỗi nhân viên.
Dịch vụ viễn thông và Internet
Một bộ quy tắc ứng xử của Ủy ban Phát thanh Truyền hình Canada (CRTC) dành cho các hãng cung cấp dịch vụ Internet, như Bell và Rogers, bắt buộc phải có các hợp đồng và chính sách dễ hiểu hơn, thông tin rõ ràng hơn về giá, ‘bảo vệ chống sốc hóa đơn’ thông qua các thông báo và các quy tắc về hủy bỏ hợp đồng thân thiện với người tiêu dùng hơn. Bộ quy tắc này có hiệu lực từ ngày 30/1/2020.
Thay đổi Đạo luật Ly hôn
Các luật liên bang liên quan tới thủ tục ly hôn và lệnh giải quyết các vấn đề gia đình đã được tu chính với việc thông qua Luật C-78, với phần lớn các thay đổi của Đạo luật Ly hôn sẽ có hiệu lực vào ngày 1/7/2020.
Những thay đổi này bao gồm các tiêu chí được cập nhật để xác định lợi ích tốt nhất cho con trong các trường hợp phân định quyền nuôi con, cũng như các biện pháp xử lý bạo lực gia đình khi sắp xếp việc nuôi dạy con cái.
Những thay đổi này cũng nhằm mục đích làm cho hệ thống tư pháp gia đình dễ tiếp cận hơn và có chi phí thấp cho tất cả những người có liên quan.
Đạo luật Ly hôn áp dụng cho các cặp vợ chồng đang làm thủ tục ly hôn, trong khi luật của các tỉnh bang và lãnh thổ áp dụng cho tất cả các trường hợp chia tay khác của các cặp vợ chồng, bao gồm cả những trường hợp chia tay của các cặp chưa kết hôn và các cặp sống chung theo thông luật (common-law couple).
Thay đổi luật xây dựng
Những thay đổi về Bộ luật Xây dựng Quốc gia Canada cho phép các công ty xây dựng và kinh doanh địa ốc được xây các tòa nhà bằng gỗ có chiều cao tối đa 12 tầng. Các quy định mới tăng gấp đôi chiều cao cho các tòa nhà có cấu trúc chịu tải chính được cấu tạo từ gỗ cứng đặc hoặc gỗ chế biến kỹ thuật.
Thay đổi về đạo luật chống rửa tiền và tài trợ khủng bố
Theo những thay đổi có hiệu lực từ ngày 1/6/2020, những tổ chức giao dịch tiền ảo phải đăng ký với chính phủ liên bang và đáp ứng các yêu cầu về danh tánh khách hàng, lưu giữ hồ sơ và báo cáo giống như các tổ chức tài chính, hội tín dụng, sòng bạc và các tổ chức khác.
Trả công đẻ mướn và hiến tặng trứng, tinh trùng
Đạo luật tu chính Đạo luật Sinh sản của Con người có Hỗ trợ, có hiệu lực từ ngày 9/6/2020, có các quy định rõ ràng về mức thù lao cho người đẻ mướn và những người hiến tặng trứng và tinh trùng, trong đó có tiền đi lại, ăn ở, chăm sóc những người phụ thuộc hoặc vật nuôi và các khoản khác. Luật trước đây, được ban hành năm 2004, đã không định nghĩa các khoản chi tiêu hợp pháp và bất hợp pháp.
Cải tổ hệ thống phúc lợi trẻ em người bản địa
Đạo luật Tôn trọng Trẻ em, Thanh thiếu niên và Gia đình Người Bản địa sẽ có hiệu lực trọn vẹn vào ngày 1/1/2020. Luật này nhằm mục đích cải tổ hệ thống phúc lợi trẻ em người bản địa của Canada. Hệ thống này đã bị phê bình trong nhiều năm qua là không phù hợp và kỳ thị.
Những thay đổi về luật này đã được hình thành với góp ý của Hội đồng Các Bộ tộc Người bản địa (AFN) và các chuyên gia trên toàn Canada, và AFN nói rằng các quy định mới là “nhất quán” với Tuyên ngôn của Liên Hợp Quốc về Quyền của Người bản địa.
BRITISH COLUMBIA
Tăng lương tối thiểu
Từ ngày 1/6/2020, mức lương tối thiểu ở tỉnh bang này sẽ tăng lên tới $14.60 mỗi giờ, từ mức hiện tại là $13.85. Vào tháng 6/2021, mức lương tối thiểu dự kiến sẽ tăng lên tới $15.20 mỗi giờ.
Không còn phí bảo hiểm y tế
B.C. xóa bỏ phí bảo hiểm y tế cho cư dân của tỉnh bang kể từ ngày 1/1. Chính phủ cho biết việc bỏ phí bảo hiểm của Chương trình Dịch vụ Y khoa (Medical Service Plan) sẽ tiết kiệm cho cá nhân tới $900 và gia đình tới $1800 mỗi năm.
Quy định mới về hút thuốc điện tử (vaping)
Tỉnh bang này sẽ ban hành những quy định nghiêm ngặt hơn về bán và quảng bá các sản phẩm hút thuốc điện tử do ngày càng có nhiều lo ngại về ảnh hưởng của hút thuốc điện tử đối với sức khỏe.
Trong số các quy định mới: thuế mua bán hàng hóa dịch vụ (sales tax) của tỉnh bang đối với các sản phẩm hút thuốc điện tử sẽ tăng đáng kể vào ngày 1/1, từ 7% lên tới 20%.
Từ mùa xuân năm 2020, các quy định về các sản phẩm hút thuốc điện tử bắt buộc bao bì phải ghi cảnh báo về sức khỏe, có hình thức đơn giản và hạn chế quảng cáo ở những nơi thanh thiếu niên thường lui tới. Hàm lượng nicotine trong các hộp và dung dịch hút thuốc điện tử chỉ được phép 20 miligam mỗi mililít.
Minh bạch về chủ sở hữu doanh nghiệp và chủ đất
Các thay đổi về Đạo luật Doanh nghiệp bắt buộc hồ sơ minh bạch về doanh nghiệp phải bao gồm tên hợp pháp, quốc tịch và địa chỉ của các chủ sở hữu trực tiếp và gián tiếp của doanh nghiệp, thay vì chỉ nêu tên cho một công ty được đánh số. Đạo luật Minh bạch Chủ sở hữu Đất bắt buộc công khai tất cả các hồ sơ.
ALBERTA
Thuế carbon mới
Chính phủ liên bang sẽ bắt đầu đánh thuế carbon liên bang đối với Alberta vào ngày 1/1. Người Alberta sẽ đóng $20 mỗi tấn CO2 cho tới tháng 4/2020, và khi đó thuế này sẽ tăng lên tới $30 mỗi tấn.
Như vậy nay người Alberta sẽ đủ điều kiện được hoàn thuế carbon khi họ làm hồ sơ khai thuế thu nhập. Các mức hoàn thuế sẽ như sau:
Người thành niên độc thân hoặc người thành niên đầu tiên trong một cặp vợ chồng: $444
Người thành niên thứ hai trong một cặp vợ chồng hoặc con đầu của một người cha/mẹ đơn thân: $222
Mỗi trẻ em dưới 18 tuổi: $111
Mức chuẩn cho một gia đình bốn người: $888
Những thay đổi về phân chia tài sản theo luật gia đình
Vào ngày 1/1, một số thay đổi về luật gia đình của tỉnh bang sẽ tạo điều kiện dễ dàng hơn cho những người sống chung nhưng không kết hôn phân chia tài sản của họ hơn nếu họ chia tay.
Đạo luật Tài sản Hôn nhân được tu chính để áp dụng cho cả “những người thành niên sống chung phụ thuộc lẫn nhau” lẫn những cặp kết hôn hợp pháp. Những thay đổi khác về Đạo luật này còn có việc làm rõ các quy tắc phân chia tài sản và khi nào các cặp có thể ký các thỏa thuận sở hữu tài sản và phân chia tài sản.
Tuổi nhập học mẫu giáo
Đạo luật Tu chính Giáo dục của Alberta, có hiệu lực từ ngày 1/9/2020, chuẩn hóa độ tuổi nhập học cho học sinh mẫu giáo trên toàn tỉnh bang. Trẻ em phải được 5 tuổi trước ngày 31/12. Đạo luật cũng cho phép các hội đồng học khu cung cấp các chương trình thay thế bên ngoài ranh giới địa lý của họ.
Đạo luật bảo vệ học sinh bị các dị ứng nguy hiểm tính mạng
Các hội đồng học khu phải thiết lập các chính sách sốc phản vệ để giảm rủi ro, truyền đạt thông tin cho học sinh và phụ huynh, huấn luyện nhân viên và lập hồ sơ về các học sinh bị sốc phản vệ, cùng nhiều nhiệm vụ khác. Trường học phải có sẵn bút tiêm EpiPen tại chỗ.
Bảo hiểm lao động ở trang trại
Theo những thay đổi về Đạo luật An toàn và Tự do Trang trại có hiệu lực từ ngày 30/1/2020, các Trang trại có ít hơn năm nhân viên không còn cần phải có bảo hiểm lao động. Những nơi cần bảo hiểm hiện có thể chọn giữa Hội đồng Bảo hiểm Lao động của tỉnh bang hoặc một hãng bảo hiểm tư nhân.
SASKATCHEWAN
Phạt nặng hành vi lái xe phân tâm
Bắt đầu từ ngày 1/2/2020, tỉnh bang sẽ tăng đáng kể các mức phạt cho hành vi lái xe phân tâm (distracted driving).
Mức phạt cho người vi phạm lần đầu sẽ tăng hơn gấp đôi, từ mức hiện tại $280 lên tới $580. Tài xế bị phán quyết có tội cũng sẽ bị trừ bốn điểm bằng lái.
Lần vi phạm lái xe phân tâm thứ nhì trong cùng một năm sẽ bị phạt $1400, bị trừ bốn điểm bằng lái và ngay lập tức bị giam xe trong một tuần. Lần vi phạm lần thứ ba trong cùng năm sẽ khiến bị phạt $2100.
Thay đổi về các mức hoàn thuế carbon liên bang
Chính phủ liên bang đã điều chỉnh các mức hoàn thuế carbon cho cư dân của các tỉnh bang không áp dụng mô hình định giá carbon riêng của tỉnh bang. Đối với Saskatchewan, các mức hoàn thuế carbon cho năm 2020 (mà cư dân phải xin hưởng trong hồ sơ khai thuế thu nhập năm 2019), như sau:
Người thành niên độc thân hoặc người thành niên đầu tiên trong một cặp vợ chồng: $405
Người thành niên thứ hai trong một cặp vợ chồng hoặc con đầu của một người cha/mẹ đơn thân: $202
Mỗi trẻ em dưới 18 tuổi: $101
Mức chuẩn cho một gia đình bốn người: $809
MANITOBA
Thay đổi về các mức hoàn thuế carbon liên bang
Đối với cư dân Manitoba, các mức hoàn thuế carbon cho năm 2020 (mà cư dân phải xin hưởng trong hồ sơ khai thuế thu nhập năm 2019), như sau:
Người thành niên độc thân hoặc người thành niên đầu tiên trong một cặp vợ chồng: $243
Người thành niên thứ hai trong một cặp vợ chồng hoặc con đầu của một người cha/mẹ đơn thân: $121
Mỗi trẻ em dưới 18 tuổi: $61
Mức chuẩn cho một gia đình bốn người: $486
ONTARIO
Chấm dứt bao bảo hiểm cho chi phí y tế ở nước ngoài
Từ ngày 1/1, chính quyền Ontario không còn bao bảo hiểm cho chi phí y tế phát sinh ở nước ngoài. Như vậy có nghĩa là cư dân Ontario bị bệnh khi đi nước ngoài không còn được hưởng khoản bao bảo hiểm tối đa $400/ngày cho dịch vụ cấp cứu nội trú và tối đa $50/ngày cho các dịch vụ cấp cứu ngoại trú (như MRI hoặc chụp CAT) mà từ trước tới nay được OHIP bao.
Chính quyền tỉnh bang đã biện hộ cho quyết định của mình với lý do là mức bao bảo hiểm của OHIP là quá ít ỏi và không hữu hiệu, do chi phí chăm sóc y khoa ở nước ngoài cao – nhất là ở Mỹ – mà thường cần phải có bảo hiểm du lịch tư nhân.
Hiệp hội Người Canada đi xa tránh tuyết (Canadian Snowbird Association) đang kiện quyết định này của chính quyền tỉnh bang.
Cho phép dùng e-scooter (xe tay ga mini chạy điện)
Trong một chương trình thí điểm năm năm, chính quyền Ontario sẽ để các thành phố / thị trấn tự quyết định có cho phép e-scooter (xe tay ga mini chạy điện) lưu thông trên đường sá của địa phương hay không.
Hiện nay e-scooter chỉ được phép chạy trong khuôn viên tài sản tư nhân ở Ontario.
Chương trình thí điểm bắt đầu vào ngày 1/1. Người lái e-scooter phải ít nhất 16 tuổi và phải đội mũ bảo hiểm.
Hạn chế về quảng cáo sản phẩm hút thuốc điện tử
Từ ngày 1/1, Ontario sẽ cấm quảng cáo các sản phẩm hút thuốc điện tử (vaping) trong các tiệm tạp hóa / cửa hàng tiện lợi và trạm xăng, do ngày càng có nhiều lo ngại về ảnh hưởng của hút thuốc điện tử đối với sức khỏe thanh thiếu niên.
Chính quyền tỉnh bang vẫn sẽ cho phép quảng bá sản phẩm hút thuốc điện tử trong các cửa hàng chuyên biệt và cửa hàng cần sa, chỉ dành cho những người từ 19 tuổi trở lên.
Cho phép dẫn chó vào khu phục vụ ngoài trời của nhà hàng
Bắt đầu từ ngày 1/1, Ontario sẽ cho các nhà hàng và quán bar được chọn có cho phép khách dẫn chó vào khu phục vụ ngoài trời (patio), nơi phục vụ các loại thực phẩm “có nguy cơ thấp” (như đồ ăn nhẹ đóng gói và bia). Động thái này nằm trong những thay đổi được đưa ra trong Luật 132, còn được gọi là Đạo luật Tốt hơn cho Người dân, Thông minh hơn cho Kinh doanh.
Thay đổi về các mức hoàn thuế carbon liên bang
Đối với cư dân Ontario, các mức hoàn thuế carbon cho năm 2020 (mà cư dân phải xin hưởng trong hồ sơ khai thuế thu nhập năm 2019), như sau:
Người thành niên độc thân hoặc người thành niên đầu tiên trong một cặp vợ chồng: $224
Người thành niên thứ hai trong một cặp vợ chồng hoặc con đầu của một người cha/mẹ đơn thân: $112
Mỗi trẻ em dưới 18 tuổi: $56
Mức chuẩn cho một gia đình bốn người: $448
QUEBEC
Tuổi hợp pháp được dùng cần sa
Kể từ ngày 1/1, độ tuổi hợp pháp tối thiểu để sở hữu hoặc mua cần sa ở Quebec sẽ được nâng lên tới 21. Đây là độ tuổi hợp pháp cao nhất để mua cần sa ở Canada, so với độ tuổi hợp pháp là 19 ở phần lớn các tỉnh bang của Canada.
“Bài kiểm tra giá trị” dành cho di dân
Bắt đầu từ ngày 1/1, di dân kinh tế muốn định cư tại Quebec sẽ phải thi đậu “bài kiểm tra giá trị” của tỉnh bang. Bài kiểm tra gây tranh cãi sẽ bao gồm các câu hỏi về tinh thần thế tục ở Quebec, các biểu tượng tôn giáo, hôn nhân đồng giới và các quyền giới tính.
Bài kiểm tra sẽ không áp dụng cho di dân là người tị nạn hoặc tới Canada thông qua các chương trình đoàn tụ gia đình, vì những người đó thuộc thẩm quyền tài phán của chính phủ liên bang.
Thay đổi về Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động
Các hãng giới thiệu việc làm và tuyển dụng lao động nước ngoài tạm thời từ ngày 1/1/2020 phải có giấy phép hoạt động và phải bảo đảm người lao động có đầy đủ giấy tờ cần thiết. Cùng với các yêu cầu khác, các hãng này phải trả lương cho người lao động không thấp hơn mức lương của người lao động tại công ty thân chủ.
NEW BRUNSWICK
Chấm dứt kiểm định xe hàng năm
Kể từ ngày 1/1, tỉnh bang này sẽ không còn bắt buộc người lái xe đem xe cá nhân của họ đi kiểm định hàng năm. Từ nay, xe bắt buộc phải được kiểm định hai năm một lần. Chi phí kiểm định một chiếc xe cũng sẽ tăng từ $35 lên tới $45.
NOVA SCOTIA
Thay đổi về trợ cấp hỗ trợ thu nhập
Vào ngày 1/1, tỉnh bang áp dụng các thay đổi để tăng số tiền được hưởng của những người ăn trợ cấp hỗ trợ thu nhập. Mức tăng sẽ từ 2% tới 5%, tùy thuộc vào hoàn cảnh sống và số người trong gia đình của người hưởng trợ cấp.
Thay đổi này là kết quả của “Mức Hộ gia đình Tiêu chuẩn” mới, thay thế các khoản trợ cấp cá nhân và nơi ở cho những người hưởng trợ cấp hỗ trợ thu nhập.
Cấm túi nylon
Nova Scotia nằm trong nhóm các tỉnh bang sẽ cấm hầu hết các túi nylon sử dụng một lần tại quầy tính tiền ở cửa hàng vào mùa thu năm 2020. Những nơi bán lẻ vẫn sẽ được phép sử dụng túi nylon cho cá sống và các mặt hàng số lượng lớn, và cũng sẽ có các trường hợp miễn trừ cho những nơi phát chẩn thực phẩm và tổ chức từ thiện.
Lệnh cấm này sẽ có hiệu lực vào ngày 30/10/2020.
Cấm sản phẩm hút thuốc điện tử có hương vị
Nova Scotia trước đây đã tuyên bố sẽ là tỉnh bang đầu tiên cấm sản phẩm hút thuốc điện tử có hương vị và dung dịch vaping. Lệnh cấm này nằm trong những thay đổi luật lệ có hiệu lực từ ngày 1/4/2020.
NEWFOUNDLAND AND LABRADOR
Thay đổi về bảo hiểm xe
Đạo luật tu chính Đạo luật Bảo hiểm Xe cho phép giảm phí bảo hiểm cho xe có gắn lốp xe mùa đông, cho phép các hãng bảo hiểm lắp đặt công nghệ có thể theo dõi thói quen lái xe, và các khoản khấu trừ (deductible) cho các trường hợp đau được tăng gấp đôi từ $2500 lên tới $5000.
Cấm túi nylon
Cũng như Nova Scotia và Prince Edward Island, tỉnh bang này sẽ cấm dùng túi nylon trong hoạt động bán lẻ. Mặc dù chưa ấn định ngày chính xác để thực thi lệnh cấm này, chính quyền tỉnh bang nói rằng, vào giữa năm 2020, khách hàng nên mang túi có thể tái sử dụng của mình khi đi mua sắm tại siêu thị và các cửa hàng bán lẻ khác.
Quy định mới về xử lý vấn đề quấy rối ở nơi làm việc
Các quy định mở rộng của tỉnh bang về vấn đề quấy rối ở nơi làm việc có hiệu lực vào ngày 1/1. Những thay đổi này bao gồm các quy định mới về huấn luyện cho hãng sở và người lao động, cũng như “một cách thức an toàn và bí mật” để người lao động nộp đơn khiếu kiện về các vụ quấy rối.
Tổng hợp từ The Canadian Press, CTV, Maclean’s, 3/1/2020.